Blauwe lucht, blauwe koepels en blauwe meren in Oezbekistan

We mogen onze GPS-tracker weer inleveren. Of er ondertussen veel getracked is weten we niet, maar bij de Turkmeense grenspost lijkt niemand er zich druk om te maken. Tijdens het wachten sleutelen we aan een oude Seat en een Fiat Panda 4×4 van twee deelnemers aan de Mongol Rally. Nadat we een keer of tien hebben verklaard dat we écht geen drone of geweer bij ons hebben rijden we na een vluchtige voertuiginspectie Oezbekistan binnen. Oezbekistan is sinds een poosje visumvrij te bereizen, voerde de registratieplicht voor bezoekers daarentegen weer in. Omdat er verschillende verhalen de rondte doen over het al dan niet controleren van de registraties bij het verlaten van het land gaan we opzoek naar een guesthouse. Het verblijven in een officiële accommodatie zorgt automatisch voor de registratie voor een aantal nachten.

Opzoek naar een klein guesthouse of homestay rijden we de smalle steegjes van het oude centrum in Bukhara binnen. Een waar doolhof met tal van doodlopende steegjes en opengebroken straatjes. Na een praatje her en der komen we terecht bij een homestay rond een knusse binnenplaats. De kamer is voor onze smaak behoorlijk uitbundig ingericht. Iets minder genuanceerd, een enorme kitschdrukte. Maar de familie is vriendelijk, het bed comfortabel, de douche warm, dus helemaal niks te klagen. We blijven twee nachten en beginnen met een jacht naar een pakketje Oezbeekse sum. Zoals verwacht weigeren de eerste paar geldautomaten, en tegen de tijd dat we een wisselkantoor vinden blijkt deze gesloten. De banken zijn weliswaar nog geopend, maar wisselen geen geld meer. Uiteindelijk ontdekken we een lange rij bij een geldautomaat, sluiten we aan en worden we uiteindelijk beloond met een stapeltje Oezbeekse biljetten. Nadat we een autoverzekering hebben afgesloten hebben we nog even tijd de stad te bekijken en een plan voor de volgende dag te maken.

Bukhara is weer eens een echte toeristenplek, en hoewel we vooral van minder drukke bestemmingen houden is dit ook weer even gezellig. We wandelen naar de Kalon minaret en hebben meteen één van de mooiste en bekendste pleinen van de stad te pakken. Door de natuurlijke kleur van de gebouwen hangt er een bijzondere sfeer, een heerlijke plek om gewoon even te zitten en te genieten van waar we zijn. De 47 hoge minaret kent de sinistere bijnaam ‘toren des doods’, aangezien hij gebruikt werd om ter dood veroordeelde criminelen af te gooien. De stad telt verder tal van pleintjes met mooie moskeeën, madrassas, kleine en grote bazaars en de Ark citadel. Tegenwoordig een leuk museum, vroeger de vesting voor de elite van de stad.

Soms lijken drie maanden een zee aan tijd om te reizen, maar als we onze beoogde route nog eens bekijken komen we tot de conclusie dat we minder tijd hebben dan we gewend zijn. Minder dan we gewend zijn tijdens het backpacken althans. Dat betekend dat we maar een relatief klein rondje door Oezbekistan rijden, via Navoiy en het Aydarkulmeer naar Samarkand. Tussen Navoiy en het meer zijn er in een verlaten vallei vijfduizend jaar oude petrogliefen, rotstekeningen verstopt. Voordat we opzoek gaan naar de petrogliefen eerst opzoek naar benzine. Er zijn genoeg tankstations te vinden, maar de kwaliteit van de brandstof is vaak erg laag. Met 92 octaan kunnen we nog wel leven, maar water en andere vervuiling in de benzine vindt de Bulli minder prettig. We vinden een degelijk tankstation met moderne pompen en kunnen op pad. Met de vallei in zicht verspert een grote bonte poort de weg. Het blijkt de ingang te zijn van een oud en verlaten pretpark. De portier laat ons binnen en we begrijpen dat we het pretpark door moeten rijden tot een volgend hekwerk de doorgang verspert. Daarna moeten we te voet verder. Na een half uurtje vindt Nadieh de eerste tekening in de rotsen. En nog één, en nog één. Het is een bijzonder idee dat er op deze plek zo’n vijfduizend jaar geleden mensen de tijd namen de tekeningen in de rotsen te graveren en wij er, bijna tienduizend kilometer ver van huis, rustig met z’n tweetjes naar staan te kijken. We zoeken nog een poosje naar meer petrogliefen en rijden daarna door naar het Aydarkulmeer om te overnachten. Het meer nodigt uit voor een lekkere duik en een frisse douche, zowel tijdens de zonsondergang alsook de volgende ochtend als de zon langzaam weer tevoorschijn komt.

Onderweg naar Samarkand zoeken we een paar mooie omwegen en korte wandelingen door de dorpjes langs het meer. De bazaars waar we boodschappen doen zijn iets minder kleurrijk dan de markten in de grote steden, maar net zo levendig en interessant. De navigatie-app en Ruben zijn het bij hoge uitzondering een keer met elkaar eens over de route naar Samarkand, vanaf Bogdon via een bergweggetje naar Aktash. Maar de weg is geasfalteerd en dat is in deze regio geen positieve ontdekking. De weg is slecht – of niet – onderhouden met gaten zo diep dat we er bijna hoogtevrees van krijgen. Na vijf uur zijn we honderd kilometer verder en komt Samarkand in zicht en zoeken we een slaapplek. We ontwaken door een colonne Kamaz vrachtwagens die grind komen laden bij de rivier. Één van de chauffeurs heeft een baan als Engels leraar, maar moet bijklussen om voor zijn gezin de eindjes aan elkaar te knopen.

In Samarkand logeren we nog een nachtje in een hostel zodat we weer een registratiebriefje krijgen. Als we willen inchecken zit er een jochie van acht aan de receptie en vragen we naar één van zijn ouders. Maar dat blijkt nergens voor nodig, het menneke praat vloeiend Engels en heet ons van harte welkom, regelt het inchecken en wijst ons onze slaapzaal. De bekende bezienswaardigheden zoals het Bibi-Khanym mausoleum en het Registan plein zijn mooi, wat ons betreft minder indrukwekkend dan de monumenten in Bukhara. Achteraf kan dat ook aan onze gemoedstoestand gelegen hebben. Ook minder spectaculair om te zien, maar ondanks dat een speciale plek om te bezoeken is het Ulugbek observatorium. Van het gebouw dat dienst deed als reusachtig sterrenkundig meetinstrument staat nog maar een klein deel overeind. De resultaten die astronoom Ulugbek er in de vijftiende eeuw behaalde lang voordat de beroemde Europeese astronomen de hemel verkenden zijn bijzonder. En een welkome afwisseling tussen alle moskeën, bazaars en mausolea.